Svetlana Velmar Janković (1933 – 2014)

Književnica i akademik Svetlana Velmar Janković preminula je 9. aprila u Beogradu u osamdeset prvoj godini.

Bila je gost naše biblioteke 2002. godine. Tom prilikom je iščitavala odabrane odlomke iz neobjavljene druge knjige svojih memoara Prozraci II.

Fotografije sa gostovanja u biblioteci.

 

Rođena je u Beogradu, 1. februara 1933. godine. Diplomirala je na Filološkom fakultetu u Beogradu, Francuski jezik i književnost. Bila je redovni član SANU. Od 1959. godine radila je u Izdavačkom poduzeću „Prosveta”. Bila je u uredništvu časopisa Književnost i član uređivačkog kolegija Izdavačkog poduzeća “Prosveta” (1971-1989). Takođe bila je urednik Prosvetinih edicija proze i esejistike domaćih autora, lektire za srednje škole i osnivač Biblioteke “Baština”. Dala je izuzetni doprinos srpskoj i svjetskoj književnosti i svojim djelima obogatila je opus srpske suvremene književnosti i književne kritike. Svetlana Velmar-Janković je bila ćerka Vladimira Velmar Jankovića, srpskog pisca i člana Nedićeve Vlade nacionalnog spasa u Drugom svjetskom ratu.

Dobitnica je nagrada: “Isidora Sekulić”, “Ivo Andrić”, “Meša Selimović”, “Đorđe Jovanović”, “Bora Stanković”, Nagrada Narodne biblioteke Srbije za najčitaniju knjigu u 1992. god, NIN-ove nagrada za roman godine (1995), “Neven”, ” Politikinog Zabavnika”, “6. april” za životno djelo o Beogradu i dr.

U srpsku književnost ušla je romanom Ožiljak, koji je nastajao pedesetih godina 20. vijeka, pripadajući generaciji koja se u vrijeme previranja različitih pravaca zalagala za osvajanje veće slobode u umjetnosti.

Romani Svetlane Velmar Janković bestseleri su bez premca, redovno objavljivani u više izdanja. Lagum je ovjenčan nagradom „Meša Selimović” (1990) i imao je sedamnaest izdanja, a za Bezdno je dobilo prestižnu NIN-ovu nagradu (1996). Prevod Laguma na francuski Alena Kapona predstavlja pravi most između dvije kulture. Među priznanjima koje je dobila jesu i Andrićevo, „Đorđe Jovanović”, „Stefan Mitrov Ljubiša” i mnoga druga. Roman Nigdina istorijska je slika srpskog naroda, koja obuhvata period od kraja Drugog svjetskog rata do bombardovanja NATO-a. Jedno od poslednjih djela Svetlane Velmar Janković Kapija Balkana, sadrži dva milenija Beograda, grada koji je bio rušen i osvajan blizu 140 puta. Ličnost vožda Karađorđa vaskrsla je u romanu Vostanije, a u dramama Svetlane Velmar oživljene su sve protivrječnosti kneza Mihaila i Stefana Dečanskog.

Ostala djela: Procep, Knez Mihailo, Žezlo, Savremenici, Književnost između dva rata I i II, Dorćol, Ukletnici, Vračar, Glasovi, Knjiga za Marka, Svetilnik, Izabranici, Sedam mojih drugara, Očarane naočare, Kapija Balkana, Srodnici, Prozraci.

Anotacija iz Srbobrana Čedomira Višnjića o Svetlaninom djedu Velimiru i pradjedu Đoki Jankoviću.